کلاه گهواره در نوزاد چیست؟ روش های پیشگیری تا درمان

بیماری درماتیت سبورئیک (کلاه گهواره ای) در نوزادان

بیماری درماتیت سبورئیک که با نام کلاه گهواره در نوزاد شناخته می شود، در بازه سنی 2 تا 12 هفتگی در نوزادان رایج است. عارضه پوستی کلاهک گهواره می تواند در جاهای دیگر بدن فرزند شما مانند روی صورت، گوش ها، پلک ها، ابروها، بینی، روی گردن، زیر بغل، ناف، پاها و کشاله ران نیز ظاهر شود. اگر علائم کلاهک گهواره در نقاط دیگر بدن به جز پوست سر ظاهر شود یا در جوانان و بزرگسالان به وجود بیاید، آن را درماتیت سبورئیک می نامند. سبوره سر نوزاد مسری نیست و برای کودک ضرری ندارد و عارضه های دیگری مثل خارش یا درد که منجر به ناراحتی و آزردگی نوزاد شود، ایجاد نمی کند.

علائم کلاه گهواره در نوزاد

علائم کلاه گهواره در نوزاد میتواند همراه با یکی از موارد زیر بر روی پوست سر یا چین های بدن کودک باشد.

• پوسته پوسته شدن پوست کودک
• لکه ها یا پوسته های زرد رنگ روی پوست نوزاد
• قرمز شدن پوست
• چرب بودن پوست

علت ایجاد کلاه گهواره ای در نوزادان

علت ایجاد کلاه گهواره ای در نوزادان به طور دقیق مشخص نیست، اما یکی از علت هایی که کودکان دچار درماتیت سبوره در نوزادی می شوند ممکن است این باشد که برخی از هورمون های بارداری مادر قبل از تولد به فرزند منتقل می شود که باعث تولید و ترشح بیش از حد چربی (سبوم) در غدد چربی و فولیکول های مو شده و سلول های مرده پوست را به دام می اندازد به همین دلیل است که ممکن است این چربی های اضافی باعث پوسته پوسته شدن پوست سر و ایجاد لکه های زرد روی پوست بشوند.

 یکی دیگر از علتهای ایجاد آن میتواند مالاسزیا باشد که یک نوع قارچ همراه با باکتری است که در سبوم رشد می کند و باعث می شود سیستم ایمنی کودک شما به این وجود این قارچ روی سر او، بیش از حد واکنش نشان دهد که این واکنش بیش از حد باعث التهاب می شود.

تشخیص کلاه گهواره در نوزاد

کلاه گهواره یا درماتیت سبوره را با توجه به ظاهر پوست و ناحیه ای که بوجود آمده است میتوان تشخیص داد. کلاهک گهواره ای معمولاً شبیه پوستی است که دارای لکه های قرمز و مرطوب است. در پوست های تیره تر، لکه ها ممکن است روشن تر یا تیره تر از رنگ پوست معمول نوزاد به نظر برسد. معمولاً در چین‌های پوستی نزدیک گردن یا پشت گوش ظاهر می‌شود. گاهی اوقات ممکن است زرد با لکه های چرب و یا ممکن است پوسته پوسته به نظر برسد.

کلاهک گهواره ای را میتوان با اگزما اشتباه گرفت، اگزما تمایل به خشکی و خارش دارد ولی درماتیت سبورئیک در نوزادان چرب و بدون خارش است و باعث پوسته پوسته شدن و ایجاد لکه های زرد می شود.

درمان کلاه گهواره در نوزاد

درمان کلاه گهواره در نوزاد بنا به مشورت و دستور پزشک شامل موارد زیر میتواند باشد:

• استروئیدهای موضعی (روی پوست)
• کرم های ضد قارچ
• شامپوهای دارویی

شامپوی دارویی باید روی پوست سر و نواحی مشکل دار استفاده شود. به مدت 5 تا 10 دقیقه باقی می ماند و سپس شسته می شود.

روش‌های خانگی برای درمان کلاه گهواره نوزاد

انجام روش های خانگی برای درمان کلاه گهواره نوزاد به بهبود سریع تر آن کمک می کنند، گرچه سبوره سر نوزاد به خودی خود در عرض 6 تا 12 ماه درمان می شود.

• استفاده از نرم کننده ها

با استفاده از کرم یا لوسیون مرطوب کننده سبک روی پوست سر، پوسته ها را شل کنید. صبح روز بعد، موهای کودک خود را با شامپو بچه بشویید، پوسته های آن را به آرامی با یک برس نرم بلند کنید (یک مسواک نرم استفاده نشده می تواند برای این کار خوب باشد) یا شانه کنید. این کار را هر روز امتحان کنید تا زمانی که پوست سر کودک شما شفاف تر به نظر برسد.

• ماساژ پوست سر

به آرامی پوست سر فرزند خود را ماساژ دهید تا پوسته های اضافه شل شوند.

• شست و شو روزانه پوست سر

موهای کودک را روزانه با شامپو ملایم شست و شو دهید این کار به مرطوب شدن پوست سر و کنده شدن پوسته ها کمک می کند و علاوه بر این باعث کاهش چربی اضافه سر می شود. برای اثربخشی بیشتر یک ساعت قبل از شامپو کردن، پوست سر کودک خود را با روغن کودک یا روغن معدنی بمالید تا پوسته پوسته و پوسته‌ها شل شود. پس از آماده شدن برای شامپو کردن، ابتدا پوست سر را خیس کنید سپس به آرامی با یک برس نرم به مدت چند دقیقه پوست سر را بشویید تا پوسته ها از بین بروند. همچنین می‌توانید به آرامی پوسته‌ها را با یک شانه دندانه‌ای ظریف از بین ببرید.

• استفاده از شامپوهای ضد شوره

اگر درمان دیگر موثر نبود، از شامپوی ملایم ضد شوره استفاده کنید (فقط یک تا دو هفته استفاده کنید). مراقب باشید، زیرا این شامپوها خشک می شوند و می توانند پوست کودک را تحریک کنند. مراقب باشید که شامپو وارد چشم کودکتان نشود.

• استفاده از شیر مادر

چند قطره از شیرمادر را بر روی سر نوزاد بریزید و به آرامی ماساژ دهید و اجازه دهید چند دقیقه بماند سپس آبکشی کنید این کار باعث نرم شدن پوسته های اضافه و کنده شدن آنها می شود.

به خاطر داشته باشید که بثورات را نخارانید یا نکنید زیرا باعث افزایش خطر عفونت می شود و اگر موهای کودکان با فلس کنده شد نگران نباشید دوباره رشد خواهد کرد.

راه‌های پیشگیری از کلاه گهواره در نوزادان

راه های پیشگیری از کلاه گهواره در نوزادان به طور قطعی و تضمینی وجود ندارند.، اما پیروی از نکات ذکر شده در خانه، مانند شستن منظم موهای کودک با یک شامپوی ملایم کودک و استفاده از روش های صحیح مراقب از موی نوزاد ، می تواند به کاهش پوسته پوسته شدن و جلوگیری از عود آنها کمک کند.

آیا همه نوزادان دچار کلاه گهواره می شوند

نمیتوان گفت که همه نوزادان دچار کلاه گهواره می شوند اما یک عارضه رایج بین بچه ها است به طوری که طبق آمار تقریبا 70 درصد کودکان سه ماهه دچار درماتیت سبوره هستند که معمولا تا یک سالگی به خودی خود از بین می رود و جای نگرانی نیست.

چه زمانی برای درمان کلاه گهواره باید به پزشک مراجعه کرد

در صورت مشاهده علائم زیر بهتر است برای درمان کلاه گهواره با پزشک مشورت کنید:

• اگر پس از 2 هفته با انجام راه حل هایی که گفته شد، بهبودی حاصل نشد.
• پوست دچار التهاب می شود و نوزاد بی قراری میکند.
• علائم کلاهک گهواره ای در حال گسترش هستند.
• کودک در حال خاراندن آن است.
• نواحی آسیب دیده متورم به نظر می رسند و یا خونریزی می کنند.

نتیجه گیری

کلاه گهواره در نوزاد ممکن است در ابتدا نگران کننده باشد اما جای هیچ نگرانی نیست زیرا همان طور که گفتیم سبوره سر نوزاد تجمع چربی و پوسته های چسبنده پوست است که ناشی از عفونت باکتریایی، آلرژی یا عدم رعایت بهداشت نیست و به مرور زمان از بین می رود و پیروی از نکات بالا و مراقبت پوستی میتواند به درمان و پیشگیری از این عارضه کمک کند.